วิจารณ์หนัง นาค ตัวละครผีสุดคลาสสิค

ใครหลายคนที่ยึดติดกับมายาคติของ ตัวละครผีสุดคลาสสิค ระดับตำนานของไทย แม่นาคพระโขนง ว่าทั้งสุดเฮี้ยน น่ากลัว แถมยังยืดแขนยาวๆ ลงไปเก็บมะนาวใต้ถุนบ้านอย่างน่าขนลุกลบภาพเก่าๆ ที่เคยจำฝังใจไปได้เลย ถ้าได้ดูนาค เวอร์ชั่นแอนิเมชั่น ที่กลั่นจากไอเดียของโปรดิวเซอร์หัวใจอุ่น บอย โกสิยพงษ์ เพราะมุมมองของบอย โกสิยพงษ์ แม่นาคคือผีที่เต็มเปี่ยมด้วยความรัก เพราะงั้นในผลงานเรื่องแรกของเขา เราก็เลยได้เห็นผีตาโต สวย หุ่นดี ดูหนังไทย ตัวสีชมพู ใจดี รักเพื่อน รักเด็ก และรักความยุติธรรมแบบสุดสุดและเพราะนิสัยแบบนี้ เรื่องราวของความรัก การช่วยเหลือ และการผจญภัยที่มีผองเพื่อนน่ารักๆทั้งผีหัวขาดตัวเขียวอี๋, ผีเปรตตัวอ้วนจอมตะกละ, ผีสุนัขช่างจ้อที่พูดไม่หยุด และบรรดาสารพัดผีที่มาร่วมทางก็เลยเริ่มต้นขึ้นบอกตรงๆ ว่าก่อนที่จะเข้าไปดู คาดหวังกับนาคอยู่ไม่น้อย เพราะเชื่อมั่นว่าฝีมือการสร้างแอนิเมชั่นของคนไทยก็ไม่ได้ด้อยกว่าใครเขา (ในระดับทุนที่ได้รับนะ)และเมื่อระยะเวลาเกือบ 2 ชั่วโมงสิ้นสุดลง ความรู้สึกที่ตราตรึงคือรอยยิ้มของความอิ่มเอม บอยตีโจทย์นาคและผูกเรื่องราวได้อย่างน่ารัก แต่ไม่เบาหวิวและใสจนเกินไปเพราะ เพราะมุมมองที่แตกต่างทำให้ระหว่างบรรทัดของเรื่องราว นาคซ่อนความนัยที่หยิกแกมหยอกสังคมรอบตัว ผ่านตลกร้ายที่ทำให้หัวเราะขำแบบจี๊ดใจได้อยู่ร่ำไป และความรู้สึกนี้ก็ส่งผ่านทั้งเพลงประกอบสุดซึ้งที่บอกได้คำเดียวว่าสุดยอดทุกเพลง โดยเฉพาะเพลงลูกแม่ ซึ่งก็ไม่ได้ทำให้แปลกใจนักหรอกเพราะมืออาชีพขนาดนี้ แต่ที่อยากจะมอบเสียงปรบมือให้ดังๆ เลยก็คือแอนิเมชั่นที่แม้ว่าบางคราจะมีรอยสะดุดในใจบ้าง เพราะเท่าที่ทราบมาทุนก็ไม่ได้มากมายอะไรนัก เมื่อเทียบกับแอนิเมชั่นอีกหลายเรื่อง แต่โดยภาพรวมแล้วขอบอกว่า เนียนละมุน ลื่นไหลทั้งการเคลื่อนไหวของตัวละครสีสันสดใส แถมบรรยากาศก็ยังซาบซ่ากับกรุงเทพในจินตนาการ ซึ่งถ่ายทอดในฉากเมืองกรุงของโลกวิญญาณ ที่มีทั้งจราจรลอยฟ้า รถเมล์บนอากาศที่ไปลอยอยู่เหนือมาบุญครอง ปิดเทอมนี้ตัวเลือกในกิจกรรมของคุณหนูๆ ท่าทางจะเยอะ แต่ถ้าพลาดแอนิเมชั่นสายพันธุ์ไทยเรื่องนี้ที่จะทำให้ไม่กลัวผีแม่นาคอีกต่อไปละก็ คงบอกได้คำเดียวว่าเสียดายแทน ที่มาจากหนังสือพิมพ์

“นาค” คือ ภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่องแรกของ beboydcg ครับ จริงๆ คิดจะหยิบเรื่องนี้มาเขียนถึงอยู่หลายหนแล้ว แต่ก็ไม่มีโอกาสสักที จนได้มาดูในโรงนี่แหละ ถึงได้มีโอกาสเขียนถึง ผมมีโอกาสจะได้ดูแอนิเมชั่นเรื่องนี้ถึง 3 หนด้วยกัน แต่ก็มาได้ดูเอาหนสุดท้าย หนแรก เพื่อนๆ ที่ทำหนังเรื่องนี้มันชวนไปดู แต่ก็ติดว่า มีอีกรอบหนึ่ง ที่ได้ดูเพราะเป็น “แฟนพันธุ์แท้” แล้วก็คุยกันไว้แล้วว่าจะไปดูกับแฟน ปรากฏว่า วันจริง ไปถึงโรงดันไฟดับ ต้องไปนั่งกินแมคกันมืดๆ อบๆ รอเวลา จนรอไม่ไหว จึงคิดว่า กลับดีกว่า จ่ายตังค์ดูเอาเองก็แล้วกัน ง่ายดี แล้วนั่นคือ ครั้งที่สามครั้งนี้นั่นไง

แอนิเมชั่นฉบับภาพยนตร์ เป็นความใฝ่ฝันของ พี่บอย โกสิยพงษ์ ที่วันนี้ เขาได้ทำสำเร็จแล้ว ทำหนังการ์ตูนอย่างที่ใจฝันไว้ แม้ว่ามันจะไม่สมบูรณ์แบบเท่าไหร่นักก็ตาม… มันน่าสนุก (สำหรับทีมงาน) ตรงที่หยิบเอาผีหลากสายพันธุ์มารวมกันไว้ในหนังเรื่องเดียว ทำให้ต้องปั้นโมเดล 3 มิติของตัวละครเป็นสิบๆ ตัว ยังไม่รวมตัวประกอบคน และตัวประกอบผี (ที่ถอดแบบจากทีมงานคนทำ) อีก นับว่า เยอะเอาการทีเดียว

ตัวละครผี ก็หยิบมาแบ่งเป็นสองฟาก เพื่อให้มีตัวละครฝ่ายธรรมะและอธรรมที่แบ่งกันชัดเจนตามสไตล์หนังสำหรับเด็ก ผียุคเก่าที่มีคุณธรรมประจำใจ คอยช่วยเหลือมนุษย์ กับผียุคใหม่ฝักใฝ่ความเห็นแก่ตัว หลอกไม่เลือกหน้า แล้วก้มีมนุษย์อยู่ตรงกลาง ฝ่ายร้ายมาลักพาเอาเด็กน้อย “ธี” ไปเพื่อพิธีกรรมบางอย่าง ก่อนที่ “นาค” จะขอเปลี่ยนตัวเองเป็น “ฮีโร่ผี” ไปช่วยมนุษย์

กับสถานที่ ก็ยังมีแบ่งเป็นสองฟาก คือ “บ้านนอก” และ “เมืองกรุง” ผียุคเก่าระหกระเหินไปอยู่บ้านนอก แต่ผียุคใหม่หลอกคนอย่างไร้เหตุผลอยู่ในเมืองกรุง

ตัวละคร ก็ยังแบ่งสีสันให้เห็นได้อย่างชัดเจน ทั้งนี้ ก็น่าจะด้วยเหตุผลว่า ทำให้เด็กดู เด็กจะได้แบ่งแยกได้ง่าย ว่าตัวไหนเป็นตัวไหน นาคเป็นผีสีชมพูอมม่วง อืดก็เป็นผีสีฟ้า เขียวก็สีเขียวไง ส่วนทอง ไม่บอกก็รู้ว่าสีเหลือง คือสีออกจะสดใส ขณะที่ฝ่ายผียุคใหม่ สีจะโทนทึบทึม ไม่ก็สีแรงๆ

การพากย์ ได้ทีมพากย์ทั้งรุ่นเล็ก รุ่นกลาง รุ่นใหญ่ มาร่วมกันสร้างสรรค์ รุ่นใหญ่นั้นคงไม่มีปัญหา รุ่นกลางก็ทำได้ดี แต่รุ่นเล็กค่อนข้างจะลำบากนิดหน่อย โดยเฉพาะตัว “ธี” ที่เก็ต แฟนฉัน มาพากย์ไว้ ค่อนข้างสะดุดตรงทุกฉากที่ธีร้องไห้ มันไม่เข้ากับภาพยังไงไม่รู้นะครับ

—————————-ทีนี้มาพูดถึงการดำเนินเรื่องและพล็อต ดีกว่า

ผมอยู่กับทีมงานกลุ่มนี้มาช่วงหนึ่ง ก็เลยพอรู้ว่า พวกเขาชื่นชอบอะนิเมะของ Studio Ghibli มากเพียงใด (จนเป็นเหตุให้ผมรู้จักและชื่นชอบไปด้วย) แค่ต้นเรื่องเปิดขึ้นมาก็ถึงไปถึงวิธีการเปิดเรื่องของ Laputan : Castle in the Sky แล้วล่ะครับ เป็นการ์ตูนสองมิติน่ารักๆ ที่มีลายเส้นแตกต่างออกไปจากเรื่องปกติ บอกเล่าที่มาที่ไปก่อนจะเข้าเรื่อง ส่วนฉากรถไฟที่วิ่งจากสถานี “บ้านนอก” นั่นก็เช่นกัน ดูแล้วก็นึกไปถึง “Spirited Away” เสียจริงๆ

หลังจากนั้น ก็เริ่มเข้าเรื่องกันละ ซึ่งก็ปูเรื่องกันไม่นานมากนัก เรียกได้ว่า ทำได้ดีในช่วงต้น เปิดเรื่องด้วยความสัมพันธ์ของตัวละครระหว่างคนกับผี เรื่องปมในใจของนาค ก่อนที่จะผีจากเมืองกรุงจะบุกรุกลักพาตัวเด็กชายไป หลังจากนั้น เมื่อเหล่าพันธมิตรผีบุกไปถึงเมืองกรุง ทุกอย่างเริ่มผิดเพี้ยน การเล่าเรื่องและการลำดับเรื่องชักจะแปลกๆ ไอ้ที่ควรจะเร็วกลับช้า ไอ้ที่ควรช้ากลับเร็ว เหมือนคนมือไม่นิ่ง สลับไปกับช่วงที่ดูแล้วสนุกและลุ้น กับช่วงที่ขาดๆ เกินๆ ไปจนจบเรื่อง

พล็อตโดยรวม ผมเชื่อว่า คงได้รับการแก้ไขกันมาหลายช่วง (ได้ข่าว มะเดี่ยวก็โดดเข้ามาร่วมด้วย) ได้มาถึงขนาดนี้ก็ถือว่า ดีพอสมควรแล้วสำหรับเด็ก (แต่ยังดีไม่พอ หากให้ผู้ใหญ่ดู) พล็อตซับซ้อนมากกว่านี้ก็คงไม่เหมาะให้เด็กดู แต่ฉากการต่อสู้ก็ค่อนข้างจริงจังและรุนแรงอยู่บ้าง ถ้าทำให้มันตลกมากกว่านี้ ก็คงจะลดดีกรีความรุนแรงลงได้บ้าง และทำให้การดำเนินเรื่องไม่จืดชืดเหมือนอย่างที่เป็นอยู่

ส่วนเพลงประกอบนั้น ไม่พูดถึงคงไม่ได้ หนังของ บอย โกสิยพงษ์ ทั้งที เพลงประกอบไม่เพราะคงเป็นไปไม่ได้ ถือเป็นจุดเด่นจุดขายของหนังเลยก็ว่าได้ แต่ละเพลงที่ใส่เข้ามาถือ เป็นเพลงที่ฟังแล้วก็ประทับใจทั้งนั้น ไม่ว่าจะเป็นเพลงเปิดตัวเหล่าผียุคใหม่ ที่ดูไอเดียแล้ว เหมือนหยิบกองทัพโคลนมาจาก Star Wars ยังไงยังงั้น ตัวเพลงนั้นสนุกสนาน ทำให้ไม่คิดว่า พวกมันๆ อย่างพวกนี้จะเป็นฝ่ายอธรรมไปได้ อีกเพลงที่เด่นดีและดึงอารมณ์ได้ ก็คือช่วงท้ายที่เป็นไอเดียที่น่าสนใจ เพลงกับภาพดูขัดกัน แต่เอามาเล่าร่วมกันให้ได้อารมณ์ที่ต้องการ ตัวเพลงทำหน้าที่ได้ดี และไม่ค่อยไปด้วยกันกับภาพนัก

“ดูหนังจบแล้ว อย่าเพิ่งรีบลุกล่ะ” เพื่อนผมมันบอก คนที่รู้แกวมาก่อนอย่างเราจึงยังไม่ลุกไปไหน ในที่สุดก็ต้องมาเจอกับความขี้เล่นของคนทำ เมื่อมันทำอาการ “หลอกให้อยาก แล้วจากไป” ซะงั้น

โดยรวม เป็นภาพยนตร์แอนิเมชั่น ที่ผสมผสานความเป็นแอนิเมชั่นแบบเอเชีย เข้ากับ ความเป็นแอนิเมชั่นแบบฮอลลีหวูด เข้าไว้ด้วยกัน หยิบจับมายำใส่ด้วยความขี้เล่น ความสวยงามของงานภาพนั้นอยู่ในระดับที่ดีอยู่แล้ว เพราะถือเป็นระดับต้นๆ ของเมืองไทย การควบคุมการเคลื่อนไหวของตัวละครก็ทำได้ดี (และเนียนกว่าหนังช้างน้อยเสียอีก) คาแรกเตอร์ก็ดูน่ารัก และเป็นการ์ตูนที่มีสัดส่วนที่ดี มีนางเอกผู้มีปมในใจ และก็มีตัวตลกผู้ช่วยนางเอก มากันตามสูตรที่ดูง่ายเอาใจเด็ก

จุดเล็กจุดน้อยของก้าวแรกอันเป็นก้าวใหญ่ๆ ของ beboydcg ก็ต้องถือว่า ทำออกมาได้โอเค มีทั้งจุดเด่นและจุดด้วยในตัวเดียวกัน คงต้องเอาไปปรับปรุงในเรื่องถัดๆ ไป

หลังจากเราได้เสพหนังสือการ์ตูน และแอนิเมชั่นทางทีวีของค่ายนี้กันไปแล้ว จนเชื่อว่า พวกเขาทำแอนิเมชั่นได้ดีเป็นอันดับต้นๆ ของเมืองไทย พวกเขาก็เปิดให้เราได้พิสูจน์แล้วว่า พวกเขาก็สามารถทำภาพยนตร์แอนิเมชั่นได้เช่นกัน ประสบการณ์อาจจะน้อย การเล่าเรื่องยาวชั่วโมงครึ่ง หากมองกันจริงๆ แล้ว มันไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เลย